Ik noemde haar de diva. Afgelopen zaterdag zouden we samen, met pizza op de bank, naar het Italiaanse liedjesfestival van San Remo gaan kijken. Het heeft niet zo mogen zijn. Afgelopen zondag heeft, op de leeftijd van 96 jaar, de vrolijke, slimme en altijd stijlvol geklede Ernesta haar laatste adem uitgeblazen. Sinds december ging ik elke zondag naar haar toe om samen te lunchen. Ze had een inwonende verzorgster, maar die had op zondag vrij, dus dan kwam ik om Ernesta gezelschap te houden. Op haar precieze aanwijzingen maakte ik een traditionele Italiaanse pastamaaltijd klaar. Na het eten keken we samen tv of las ik voor uit de Napolitaanse krant Il Mattino.
Bij mijn eerste bezoek aan Ernesta, die woonde in de chique, aan zee gelegen wijk Chiaia, liet haar buurvrouw mij binnen. Op de bank zat een oudere dame, die met haar wit glanzende, golvende kapsel, broche met diamanten en een broek met panterprint zo uit de tv-serie The Golden Girls leek te zijn gestapt. In een telefoongesprek verwikkeld met haar kleindochter, reageerde ze nauwelijks op mijn komst. Ze bleef nog zeker tien minuten aan de lijn, de smeekbedes van de buurvrouw ten spijt (“Ernesta, Vera is speciaal voor jou gekomen, kun je niet een andere keer terugbellen?”) Op dat moment doopte ik haar tot ‘de diva’.
Tortellini al brodo
“Het is verschrikkelijk om zo oud te worden”, is een van de eerste dingen die ze tegen me zei. Ze voelde zich eenzaam, zeker nu het bijna kerstmis was. Ze was niet direct de goedlachse oma uit de advertentie die ik had gevonden op de website Workaway, een platform voor wereldwijd vrijwilligerswerk. In de advertentie werd gevraagd om studentes die tegen kost en inwoning een paar maanden voor haar wilden zorgen. De studentes die daar in de afgelopen jaren hadden gewoond, hadden zich echt thuis gevoeld bij haar, zo bleek uit hun enthousiaste reacties.
Maar de laatste studente was net vertrokken, en Ernesta zou met kerstmis alleen zijn; haar drie zoons en kleinkinderen, die verspreid over het land wonen, hadden andere plannen. “Wil jij niet langskomen”, vroeg ze, “dan kunnen we samen Tortellini al brodo eten.” Ik vond het een goed plan. En zo geschiedde, op eerste kerstdag maakten we samen met haar Oekraïense verzorgster Gina een viergangenmenu met als toetje Torta al Caprese.
De weg ernaartoe was ik te voet gegaan met de taart en een halve fles Prosecco in mijn rugtas (de eerste helft was al op kerstavond opgegaan) waarvan de dop er telkens afschoot – de eerste keer schrok ik enorm, omdat ik dacht dat ik geraakt werd door vuurwerk (in december loop je in Napels slalommend door de stad om de continue reeks strijkers te ontwijken). Toen ik dat vertelde aan Ernesta schoot ze in de lach, en al snel kwam ook haar opgewekte kant naar boven.
Ze keek met veel plezier terug op het samenwonen met de studentes, die net als zij ontwikkeld waren en waarmee ze over van alles kon praten. Ze was iemand die het wereldnieuws op de voet volgde, en van veel politici persoonlijke levensfeiten wist te noemen. Vol bewondering vertelde ze bijvoorbeeld dat Ursula von der Leyen zeven kinderen heeft. Wanneer ik haar voorlas uit de krant, gaf ze elke paar zinnen gepassioneerd commentaar: “Eh, hanno ragione!”- Precies, zo is het!
Voorgevoel
Maar echt blij werd Ernesta van Italiaanse muziek. Haar favoriet was de Napolitaanse zanger Massimo Ranieri, en ze genoot van de tv-programma’s op RaiUno, waarin dagelijks oude liedjes voorbijkomen. Dus stelde ik voor om samen naar San Remo te kijken, een in Napels enorm populair festival dat al heel lang bestaat en de voorloper is van het Eurovisiesongfestival. De zondag ervoor maakten we plannen en ze verheugde zich erop. Maar toen ik wegging, zei ze aarzelend: “Ik hoop wel dat ik er dan nog ben.” Ik kon het me niet voorstellen, levendig als ze toen nog was, al hadden haar benen het al opgegeven. Haar knieën beefden zo sterk, dat ze niet meer rechtop kon staan.
Haar voorgevoel werd werkelijkheid. Die zaterdagavond van San Remo, geen pizza en geen liedjes, maar een afscheid: ze lag in bed en was al niet meer bij bewustzijn. De dagen ervoor was het snel bergafwaarts gegaan: haar hersenfuncties waren uitgevallen en ze was half verlamd geraakt. Op zondagmiddag is ze overleden. Vaarwel Ernesta, ik ben blij dat ik je nog even heb gekend.
verascoop.nl 