Aan het begin van deze zomer bevond ik mij een week op het filmfestival van Bologna. Hele dagen ondergedompeld zijn in vergeten filmklassiekers in zweterige bioscoopzaaltjes en lange avonden door de stad banjeren met wie je dan ook tegenkomt, is voor mij geen straf. De hectiek en tropische temperaturen bleken echter meer dan mijn lichaam aankon; het uitte haar protest in een ontsteking op mijn been. Een ongeordende groep felrode bultjes riep uit dat ik rust moest nemen.

Dus daar zat ik, met mijn been gestrekt op de bank, in een appartement zonder airco. Zelfs een mooi uitzicht was me niet gegund; een leegstaand ziekenhuis vulde het hele panorama. Ik probeerde niet te denken aan de anderen die op een terras zaten of naar een mooie film keken. De ramen opengezet, begon het godzijdank een beetje te waaien. Toen ik na een tijdje wat meer in Zen-toestand begon te geraken, viel mijn oog op de lange voile gordijnen, die zachtjes heen en weer wiegden.

Het deed me denken aan die beroemde, wervelende scène uit F. Scott Fitzgerald’s  The Great Gatsby. De hoofdpersoon komt een kamer binnen, en de twee vrouwen die hij daar ontmoet worden gekarakteriseerd aan de hand van de wapperende vitrages:

A breeze blew through the room, blew curtains in at one end and out the other like pale flags, twisting them up toward the frosted wedding-cake of the ceiling, and then rippled over the wine-colored rug, making a shadow on it as wind does on the sea.

The only completely stationary object in the room was an enormous couch on which two young women were buoyed up as though upon an anchored balloon. They were both in white, and their dresses were rippling and fluttering as if they had just been blown back in after a short flight around the house. I must have stood for a few moments listening to the whip and snap of the curtains and the groan of a picture on the wall. Then there was a boom as Tom Buchanan shut the rear windows and the caught wind died out about the room, and the curtains and the rugs and the two young women ballooned slowly to the floor.

Gordijnen worden in dit fragment, zoals vaker, geassocieerd met het vrouwelijke, het sensuele. Van de vloeiende, beweeglijke lijnen tot het huiselijke, het zachte ervan. In deze scène wordt de vervoering waarin de hoofdpersoon is gebracht, abrupt verstoord door- hoe kan het ook anders in deze setting- een man. Als een gordijn in deze beeldspraak een vrouw is, is de man een deur. Hard en duidelijk, open of dicht. Een doorzichtig gordijn is daarentegen juist beweeglijk en suggestief, vertroebelt de blik.

Het gordijn voor het het venster als symbool voor huiselijkheid, speelt met haar dubbelzinnige karakter een hoofdrol in het werk van Michael Raedecker- een kunstenaar die uit Nederland komt maar hier nog relatief onontdekt is- die opzien baarde met zijn geborduurde schilderijen. Zijn werk toont vaak alledaagse taferelen, die toch intrigeren door de eigenzinnige technieken en materialen die hij toepast.

Raedecker verzamelt stoffen op de lapjesmarkt, om die vervolgens met knooptechnieken te verven (zoals bij die tie ‘n’ dye- t-shirts die lang geleden in de mode waren), te plooien en op het doek te naaien, waardoor een ingenieus gezichtsbedrog ontstaat: er lijkt diepte in het schilderij te zijn. Een vierkant stuk stof in de getekende vensterbank vormt de pot van een kamerplant, die daardoor dus juist heel plat oogt. Het totale beeld ontregelt, je verdwijnt even in een dromerig tussengebied.

Ik zag Raedeckers werk deze lente in galerie Grimm in Amsterdam. De tentoonstelling heette  ‘Camouflage’, een titel die lijkt te contrasteren met de vrouwelijke associaties die zijn werk oproept. Camouflage klinkt mannelijk, stoer en oorlogsachtig, maar verwijst ook naar iets dat verborgen moet blijven: “Ik toon iets en tegelijkertijd verhul ik iets,” zegt Raedecker hierover in een interview met journalist Jan Pieter Ekker. Behalve de ‘lap- en borduurwerken’ hingen er bij Grimm kleden van donkergrijs nepbont aan de muur, waar Raedecker een tekening in heeft gekerfd: van wederom huiselijke voorwerpen als een stoel of een spinnenweb. Iets weghalen om iets te laten zien. Onthullen en verhullen, diepte en platheid: een zacht golvend spel dat nooit gaat vervelen.

Vera de Lange

06 sep Dit bericht is gepubliceerd op september 6, 2016 om 8:06 pm. Het’is opgeslagen in column, kunst, literatuur, reizen en getagd als boeken, Bologna, filmfestival, Il Cinema Ritrovato, Michael Raedecker, The Great Gatsby. Markeer de permalink als favoriet. Volg hier alle reacties met de RSS feed voor dit bericht.