Een depressieve oude rockster, een brandweervrouw en een gevluchte nazi vormen een illustere drie-eenheid in This must be the place, een film waarin de Italiaanse regisseur Paolo Sorrentino weer alle registers opengooit.
Harige rckstr., op lftd., licht w.moedig karakter, zkt. een thuis
De hoofdpersoon in deze tamelijk absurde film is een gepensioneerde, maar nog altijd in gothiclook gehulde rockartiest. Hij vermaakt zich in zijn luxueuze mansion in Dublin met het kijken naar zijn pizza die in de oven gaar wordt en met mijmeren op de rand van zijn lege zwembad. Rijke, tot verveling en decadentie vervallen pop- en filmsterren zijn inmiddels vertrouwde figuren geworden, zoals te zien in de MTV-serie the osbournes (VS, 2002-2005) en de film somewhere van Sofia Coppola (VS, 2010). Sorrentino geeft echter een heel aparte draai aan het leven van zijn hoofdpersonage, waarvoor niemand minder dan Sean Penn een complete transformatie onderging. En dit alles levert zo’n innemende film op, dat je als kijker volkomen meegaat in het totaal onwaarschijnlijke verhaal.
De doelloze Cheyenne neemt na het overlijden van zijn vader, die hij dertig jaar niet gesproken heeft, een besluit. Zijn joodse vader had in de oorlog Auschwitz overleefd, en was zijn leven lang op zoek geweest naar zijn naar Amerika gevluchte kampbeul. Deze missie wil Cheyenne alsnog voor hem volbrengen. Maar zoals vaak bij zoektochten, gaat het voor hem uiteindelijk vooral om het (terug)vinden van zichzelf en zijn relaties met de mensen om hem heen. Het is alsof de tijd voor hem sinds zijn rockverleden letterlijk heeft stilgestaan, evenals zijn uiterlijk. Hij bezoekt bijvoorbeeld nog steeds het graf van jongeren die- vermeend naar aanleiding van zijn droevige liedjes- zelfmoord hebben gepleegd.
Cheyennes reis doet denken aan de tocht die Alvin Straight ook door Amerika aflegt in the straight story van David Lynch (VS, 1999), maar dan een verknipte versie ervan. Paolo Sorrentino’s eerste Amerikaanse film is eveneens een ode aan de States. Hij toont ons een groot land dat, bij gebrek aan geschiedenis, zijn eigen monumenten creëert zoals een beeld van een megapistachenoot. Hier kan Cheyenne zijn verleden van zich afwerpen. De uitgestrekte landschappen vormen bovendien een mooie tegenstelling met het industriële en melancholieke Dublin.
Het is ook Sorrentino’s eerste speelfilm na het sublieme il divo uit 2008. Hierin is acteur Toni Servillo tot in de puntjes gemodelleerd naar het Italiaanse staatshoofd Giulio Andreotti, tot en met zijn bochel en zenuwtics. Ook Cheyenne is een heel uitgewerkt en tamelijk bizar karakter, met een eigen manier van praten- met een kinderstemmetje en hoog lachje- en lopen. Hij gaat nergens heen zonder zijn boodschappenkarretje. Net als Andreotti is hij een man van weinig woorden, maar wat hij zegt bestaat uit rake en komische oneliners. Sean Penns magnifieke hoofdrol draagt de film, maar ook alle bijrollen worden met verve vertolkt. Zo geeft Frances McDormand als de nuchtere brandweervrouw Jane een mooi tegenwicht aan de gevoelige Cheyenne. Zij zijn in de film al 35 jaar getrouwd.
De titel van deze film verwijst naar een oud nummer van de Talking Heads, een band die bekend was om haar vervreemdende liedjes. Samen met Will Oldham (alias Bonnie Prince Billy) maakte Talking Heads-frontman David Byrne een melancholieke soundtrack. Daarnaast speelt hij zichzelf als een oude vriend van Cheyenne, en treedt hij live in de film op. Met een gelegenheidsband zingt hij het titelnummer tegen de achtergrond van een jaren vijftig-decor, waarin een vrouw in een huiselijk tafereel een tijdschrift zit te lezen. Ze blijft rustig zitten als het hele decor, met vrouw erin, kantelt en omhoog wordt gehesen. “Home…” zingt Byrne, dat als een mantra door de hele film klinkt.
Dat is ook het thema waar het hier om draait: het hebben van een thuis. Thuis is ook de plek waar je kind was en weer kunt zijn. Zoals in de scène waarin Cheyenne op de bank zit met een jongetje dat het titelnummer zingt (volgens hem van Arcade Fire), waarbij Cheyenne voor het eerst weer gitaar durft te spelen. Door de combinatie met het rock ‘n’ roll-verleden van de hoofdpersoon wordt dit eigenlijk nooit zoetsappig. Deze film drukt een verlangen uit waarin iedereen zich in meer of mindere mate zal kunnen herkennen, en je moet wel echt een ijspegel zijn wil je hier niet door geraakt worden.
verascoop.nl 