In de Amsterdamse filmstudio Cinetone werden in de jaren vijftig Amerikaanse spionagefilms- en tv-series gemaakt. De filmindustrie in ons land lag plat en na de Marshallhulp waren het wederom de Amerikanen die ons een kans gaven om onze werklieden aan de gang te houden. Hollands Hollywood kwam weer tot bloei. En daarbij hoort natuurlijk ook een echte filmster: het internationale fotomodel Dity Oorthuis, die met on-Hollandse glamour en grandeur werd gepresenteerd.
“Ze vertolkte onder andere een meisje van het type Bondgirl, dat een neo-nazi moet ontmaskeren.”
Dity Oorthuis was in die tijd een internationaal bekend fotomodel, en ook de dochter van acteursechtpaar Louis Oorthuys en Kitty Doornbos. Zij kende een korte periode van roem in de filmwereld. In filmstudio Cinetone speelde ze in twee Amerikaanse producties: de televisieserie Secret File, USA, en de speelfilm Spy in the Sky. Beiden gingen ze over spionage – toen een populair onderwerp – en ontstegen dan ook niet het B-filmgenre, maar bijzonder was wel dat veel rollen werden gespeeld door bekende Nederlandse acteurs. In Secret File, USA vertolkte Oorthuis onder andere een meisje van het type Bondgirl, dat een neo-nazi moet ontmaskeren. Met haar uiterlijk – van dramatische expressie onthield ze zich meestal – sprong zij het meest in het oog, maar ze was niet de enige mannequin die een rol speelde in de serie. Opvallend is dat de mannelijke rollen veelal door professionele (toneel)acteurs werden gespeeld, en de vrouwelijke spelers lijken vooral door hun mooie verschijning te zijn uitgekozen.
Foto-atelier Merkelbach maakte veel glamourportretten van actrices, waarin ze als een ware diva werden gepresenteerd. Met de juiste belichting en wat retoucheerwerk kwamen ze op hun best uit. Deze portretten werden als reclamefoto’s gebruikt door de filmproductiemaatschappijen, en in de etalages van de bioscopen.
Spy in the sky!
Vier jaar later, in 1958, werd Oorthuis gevraagd voor Spy in the Sky! van William Lee (de minder bekende broer van Billy) Wilder, een film die indertijd evenals Secret File als ‘quickie’ getypeerd werd. Zo is Spy in the Sky! in de luttele tijd van 12 dagen opgenomen. Bij beide producties leidde studiomanager Bobby Rosenboom zijn crew met vaart. De decors waren vaak geïmproviseerd, en hoewel de plots zich in verschillende delen van Europa afspeelden, zijn ze veelal in Amsterdam en omgeving opgenomen. Zo deed bij Secret File Durgerdam met een paar knoflookstengels aan de huizen dienst als Napolitaans vissersdorpje, en het IJsselmeer als de Middellandse Zee. Het ging er bij dit soort films vooral om dat de voorgrond er goed uit zag; het hinderde niet als er op de achtergrond een bordje ‘Verboden te roken’ hing, terwijl de scène zich in Wenen afspeelde.
Scenarioschrijfster
Oorthuis bleek ook schrijfkwaliteiten te bezitten: in 1966 schreef zij samen met Arthur Dreifuss het scenario voor zijn thriller 10.32, oftewel Moord in Amsterdam. Dit werd echter Dreifuss’ laatste film in Nederland. Hij keerde terug naar Hollywood, en Oorthuis werd niet meer in Cinetone gesignaleerd.
Vera de Lange
Dit artikel is gepubliceerd op de website Red een Portret van het Stadsarchief Amsterdam.
verascoop.nl 