Een paleis voor conversatie

Met de voorzitter Monique de Vries. Foto Koosje de Vries

Vorige maand was ik te gast bij sociëteit De Witte in Den Haag. In een prachtige zaal mocht ik een lezing geven over de pionier Elvira Notari, die meer dan 100 jaar geleden, als eerste vrouw in Italië, begon met filmmaken. Ik wijdde de leden in over de rol van Napolitaanse taal en muziek in haar films, en liet fragmenten zien uit verschillende documentaires en de speelfilm ‘A Santanotte.

Na de lezing mocht ik aanschuiven bij een driegangendiner dat in de zaal werd geserveerd. Het werd een avond die ik niet snel zal vergeten, met een enthousiast publiek dat me bestormde met vragen en een inspirerende uitwisseling met mensen waar ik normaal gesproken niet gauw mee in contact zou komen. Het is een besloten en exclusieve plek, waar je, als je eenmaal binnen bent, warm wordt onthaald. Wat gebeurt er nu eigenlijk in De Witte, hoelang bestaat het al en hoe kom je er binnen?

De Conversatiezaal in Sociëteit De Witte. Foto De Witte

De sociëteit bevindt zich in een indrukwekkend gebouw aan het Plein, op een paar stappen van het Binnenhof en het Mauritshuis. Al bijna een jaar geleden kwam ik hier voor het eerst, toen ik werd uitgenodigd door de geweldige netwerker Vincenzo Toscani, die zelf een collectief heeft gevormd van Italianen in Nederland, Italian Professionals Netherlands.

Geoorloofde uithuizigheid
Als je binnenkomt, heb je een beetje het gevoel dat je een kopie van dit laatstgenoemde museum binnenstapt. Een paleis waar de tijd heeft stilgestaan. De zalen liggen rondom een majestueuze trap in de hal, bekleed met een rode loper, een marmeren vloer en overal kroonluchters en schilderijen. Obers zwieren rond in wit livrei met glanzende knopen. Gasten kunnen zich zoal vermaken in een bibliotheek, conversatiezalen, een biljardkamer en zelfs een heuse kegelbaan.

Een aantal leden voor Sociëteit De Witte in 1905, toen deze alleen nog voor mannen toegankelijk was. Foto M. M. Couvée/Haags Gemeentearchief.

Maar dit alles is niet voor iedereen weggelegd. Alleen de happy few kunnen lid worden van deze club voor ‘gezellig verkeer en geoorloofde uithuizigheid sinds 1782’. Je moet voorgedragen worden door andere leden, en ook als je eenmaal lid bent, moet je aantonen dat je iets bijdraagt, door bijvoorbeeld een activiteit of lezing te organiseren. Pas sinds 1998 zijn vrouwen toegestaan om lid te worden, en de ‘damesleden’ maken nu ongeveer een derde uit van de ruim 3000 leden die de club telt.

Kledingvoorschriften
Wel gelden er nog altijd strikte regels en kledingvoorschriften. Om het sociale verkeer te bevorderen mag de telefoon alleen gebruikt worden in de hiervoor bestemde Radiokamer. Alle heren in de sociëteit gaan gekleed in driedelig, donkergekleurd pak.

Voor de dames zijn iets meer mogelijkheden: ‘een deux-pièces of robe-manteau, een geklede jurk (met korte mouwtjes) met panty of kousen, rok of jurk over of net boven de knie, chique vest, elegante laarzen, schoenen met platte of hoge hak’ mogen allemaal, maar sneakers zijn voor alle geslachten uit den boze. Ook in de zomerresidentie van De Witte, het paviljoen in Scheveningen, gelden deze regels, maar boven de 27 graden zijn er mogelijkheden om de stropdas op het terras af te doen.

Italiaanse tafel
Als je lid bent van de sociëteit, dan kun je je aansluiten bij een of meerdere ‘tafels’, groepen die zich bezighouden met een specifiek onderwerp. Zo is er een multiculturele tafel, een politieke tafel, maar ook een Italiaanse tafel, en bij die laatste werd ik gevraagd om de lezing te geven.

De voorzitter van deze tafel, Monique de Vries, is vroeger Tweede Kamerlid geweest en VVD-staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat van het tweede kabinet-Kok. Daarvoor was zij docente Italiaans op het Conservatorium. Naast Nederlanders met een passie voor Italië zijn er ook Italianen lid van de tafel. Jaarlijks maken ze samen een uitstapje naar een Italiaanse stad, en op deze avond werd er druk gespeculeerd over de bestemming van de volgende reis, die misschien wel gaat naar … Napels.

Dit bericht is gepubliceerd op november 28, 2025 om 4:18 pm. Het’is opgeslagen in geschiedenis, jaren twintig, Napels en getagd als , , , , . Markeer de permalink als favoriet. Volg hier alle reacties met de RSS feed voor dit bericht.

Plaats een reactie