Maak 21 december vrij in je agenda, want dan gaan de Meisjes in vrijheid los!
Zoals veel van jullie trouwe lezers zullen weten, ben ik al jaren bezig met het schrijven van een artikel over de eerste Vlaamse geluidsfilm, Meisjes in vrijheid /Jeunes Filles en Liberté, uit 1934. Het is nog steeds niet af, maar ik kom steeds een stukje verder, en dat het een groots epos zal worden, is zeker. Ahum. Desalniettemin wilde ik het negentigjarig jubileum van de film niet ongemerkt voorbij laten gaan. Daarom is er op 21 december een vertoning, en wel in de Cinematek in Brussel. Ik zal hierbij een introductie geven in het Nederlands, die ook in het Frans wordt vertaald. De Cinematek maakte naar aanleiding van de vertoning dit filmpje, waarin de conservator vertelt over Meisjes in vrijheid.
Een vergeten mijlpaal
Hoewel deze eerste Vlaamse geluidsfilm een mijlpaal was in de Belgische geschiedenis, is Meisjes in vrijheid volledig in de vergetelheid geraakt. En dat terwijl het maakproces een enorme onderneming was geweest. De film werd namelijk in twee aparte taalversies gemaakt, een Nederlandse en een Franse, met verschillende groepen acteurs.
In deze romcom winnen twee jonge, onafhankelijke Amsterdamse vrouwen met een schrijfwedstrijd die is uitgeloofd door een tijdschrift een reisje naar de Ardennen. Daar aangekomen met de nachttrein, worden ze incognito gevolgd door een aantrekkelijke reporter van het tijdschrift. Beiden worden verliefd op hem, en gaan met elkaar de strijd om hem aan.
Een film voor heel België
Omdat de makers een film wilden maken voor heel België, kozen ze voor het maken van twee taalversies: een Nederlandse en een Franse. En aangezien er bij onze zuiderburen begin jaren dertig nog geen geluidsfilmstudio’s waren, reisden deze pioniers voor de binnenopnames naar de gloednieuwe studio Cinetone in Amsterdam.
Beginnend met prachtige opnames in snel gemonteerde avant-garde stijl van Amsterdam, onder andere gefilmd vanuit rijdende trams, verandert de film al snel in een road movie door de Ardennen, gefilmd vanuit een toen hypermoderne opnamewagen.
Filmvedettes Georges Charlia en Suzanne Christy
De film is met recht een internationale productie te noemen. De regisseur, Fritz Kramp, en de crewleden waren grotendeels Duitse filmvaklieden die waren gevlucht voor het opkomende naziregime. De rollen worden gespeeld door Waalse, Vlaamse én Franse acteurs, waaronder vedettes Georges Charlia en Suzanne Christy, maar ook het Hollandse revuesterrenduo Heintje Davids en Sylvain Poons geeft acte de présence.
Ondanks de aanwezigheid van deze twee komieken was Meisjes in Vrijheid qua setting en thematiek een stuk moderner dan de meer herkenbare ‘volkskomedies’ in de lage landen die kort daarna werden gemaakt, zoals De Witte en De Jantjes. De film werd dan ook al snel overschaduwd door deze populaire films, die met hun typisch Hollandse en Vlaamse symboliek beter aansloten bij een nationalistisch kader.
Franse taalversie
Van de twee taalversies is de Nederlandse helaas spoorloos verdwenen, maar de Franse bevindt zich in het archief van de Cinematek. Ook deze versie is echter niet helemaal intact gebleven. Van de laatste bobijn ontbreekt het geluid, maar door de vele gebeurtenissen aan het einde, zoals een autobotsing en een ruzie tussen de hoofdrolspeelsters, is het verhaal nog goed te volgen. De voorstelling begint om 17.30, in de Cinematek aan de Baron Hortastraat 9 te Brussel. Diezelfde avond draait daar overigens ook de prachtige film Mädchen in Uniform, waarop het scenario voor Meisjes in Vrijheid is geïnspireerd. Een mooie filmavond dus, die wel een reisje naar Brussel waard is!
verascoop.nl 