Dit jaar is het 100 jaar geleden dat het Rietveld Schröderhuis is gebouwd. Dit iconische huis is niet ontstaan in een vacuüm, maar in een tijd die bol stond van de experimenten. Kunstenaars, architecten en filmmakers in heel Europa zochten elkaar op en waren op de hoogte van elkaars werk. Gerrit Rietveld was een van de oprichters van de Utrechtse afdeling van de Filmliga, een beweging die zich met een filmprogramma en een tijdschrift inzette voor het vergroten van de bekendheid van kunstzinnige films. Welke films zag hij daar, en keek hij door dit vernieuwende ‘camera-oog’ ook met een andere blik naar architectuur?
Op zaterdag 16 november vindt in de Utrechtse bibliotheek aan de Neude een symposium plaats over zijn beroemdste huis, waarvoor ik een compilatie maakte met avant-garde films uit de jaren ’20 en ’30 uit de collectie van Eye Filmmuseum en het Stadsarchief Amsterdam. In de knotsgekke dadaïstische film Vormittagsspuk van Hans Richter bijvoorbeeld, nemen hoeden en revolvers het heft in eigen handen, en in de Sovjet-Unie maakte Dziga Vertov Man with a Movie Camera, waarin de cameraman het stadsleven filmt vanaf vele vervoersmiddelen, waaronder een motor.
Alledaagse perspectieven op hun kop
We worden meegetrokken door de enorme lichaamskracht van arbeiders die in weer en wind een telefoonkabel over een spoorbrug sjorren in de Nederlandse documentaire Kabels leggen (zie op de foto hierboven een beeld uit de film) en kijken in Manhatta vanaf de imponerende New Yorkse wolkenkrabbers naar beneden, waar de mensen krioelen als insecten. Filmmakers uit het interbellum waren geobsedeerd door moderne techniek, snelheid en dynamiek, en wilden de alledaagse perspectieven op hun kop zetten.
Het gemeenschappelijk ideaal van Gerrit Rietveld en zijn compagnon Truus Schröder was het creëren van een nieuwe omgeving voor een nieuwe manier van leven. Zijn hun uitgangspunten nog relevant voor onze tijd? Heeft Rietvelds gedachtengoed nog betekenis voor de huidige generatie architecten, ontwerpers en kunstenaar?
Herman Hertzberger
Deze vragen staan centraal in dit symposium, waarmee de vereniging van eigenaren van Rietveldhuizen niet alleen het jubileum van het Rietveld Schröderhuis viert, maar ook haar eigen vijfde verjaardag. Niemand minder dan Herman Hertzberger, die onder andere het oude Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht ontwierp, zal het spits afbijten met een lezing, gevolgd door diverse andere sprekers uit de architectuurwereld, muziek en een paneldiscussie.
Het symposium duurt van 10.00 uur tot 17.00 uur en de filmcompilatie zal worden vertoond van 13.00 tot 14.00. Koop snel je ticket, want op is op!
verascoop.nl 